ARAÇ SATIŞINDA GÜVENLİ ÖDEME SİSTEMİ: KAPSAMLI REHBER

Güvenli Ödeme Sistemi, alıcı ve satıcı arasındaki ödeme sürecini daha güvenli hale getirmek amacıyla geliştirilmiş bir platformdur.

27 Eylül 2024 tarihinden itibaren, Türkiye'de ikinci el motorlu kara taşıtı alım satımlarında Güvenli Ödeme Sistemi kullanımı zorunlu hale gelmiştir. Ticaret Bakanlığı ve Türkiye Noterler Birliği iş birliği ile hayata geçirilen bu sistem, ikinci el araç alım ve satımlarında yaşanabilecek dolandırıcılık ve ödeme sorunlarını ortadan kaldırmayı hedeflemektedir.

27.08.2024 tarihli ve 32645 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik ile işletmeler bakımından 27.08.2024 tarihinde, diğer gerçek veya tüzel kişiler bakımından 27.09.2024 tarihinden itibaren sistemin kullanılması zorunlu hale getirilmiştir.

YETKİ BELGESİ SAHİBİ GALERİCİLER İÇİN ÖNEMLI İSTİSNA

ÖNEMLİ: Yetki belgesi olan galericiler için senet seçeneği satarken kullanılabilir, ancak alırken güvenli ödeme zorunludur. Bu da şu anlama gelir:

• Yetki belgeli galericiler araç satarken: Senet, çek veya diğer ödeme yöntemlerini kullanabilirler, güvenli ödeme sistemi zorunlu değildir


• Yetki belgeli galericiler araç alırken: Güvenli ödeme sistemi kullanmak zorundadırlar


• Bireysel alıcı-satıcılar için: Hem alırken hem satarken güvenli ödeme sistemi zorunludur

GÜVENLİ ÖDEME SİSTEMİ NEDİR?

Güvenli Ödeme Sistemi, alıcı ve satıcı arasındaki ödeme sürecini daha güvenli hale getirmek amacıyla geliştirilmiş bir platformdur. Sistem, taşıt mülkiyeti ile satış bedelinin eş zamanlı olarak el değiştirmesini sağlar.

Sistemin Amacı

Sistemle nakit taşıma, sahte para ve satış bedelinin ödenmemesi gibi risklerin ortadan kaldırılması hedeflenmektedir. Böylece hem alıcılar hem de satıcılar daha güvenli bir ortamda işlem yapabilecekler.

SİSTEMİN TEMEL İŞLEYİŞİ

Uygulamada, önce satıcı güvenli ödeme sürecini başlatır, sonra alıcı notere gitmeden önce referans numarası ile parayı aracı kuruluşa yatırır. Satışın onaylanmasının ardından güvenli hesapta bekleyen para anında satıcının hesabına geçer.

İşlem Adımları

1. Satıcının Yapması Gerekenler:

• Sisteme giriş yaparak kendisine, alıcıya ve taşıta ilişkin bilgileri sisteme kaydetmesi


• Kendi IBAN bilgilerini tanımlaması


• Sistemin ürettiği referans numarasını alıcıyla paylaşması

2. Alıcının Yapması Gerekenler:

• SMS veya e-posta yoluyla kendisine gönderilen referans numarasını kullanarak sisteme giriş yapması ve satıcı tarafından girilen bilgileri onaylaması


• Sistemde kayıtlı hesap numarasına taşıt bedelini transfer etmesi

3. Noter İşlemi:

• Alıcı tarafından yatırılan tutar güvenli hesapta satış işlemi gerçekleşene kadar bloke olarak tutulur


• Noter, güvenli ödeme sisteminin kontrol noktasıdır. Satış için taraflar notere geldiğinde, noter çevrimiçi sistem üzerinden satış bedelinin yatırılıp yatırılmadığını sorgular


• Noter huzurunda satış işleminin gerçekleşmesiyle birlikte tutar otomatik olarak satıcının hesabına aktarılır

SİSTEME ERİŞİM YÖNTEMLERİ

1. TAKASBANK Üzerinden (E-Devlet veya Direkt Portal)

Alıcı ve satıcı, www.turkiye.gov.tr veya www.tasittakas.com.tr adreslerinden veya TaşıtTakas mobil uygulamasından sisteme girer.

Takasbank Kullanım Adımları:

SATICI İÇİN:

1. E-devlete giriş yapın ve aramaya "Takasbank" yazıp "Taşıt Takas" bölümüne girin


2. Satıcı kayıt işlemini başlatın


3. Araç plakası, satış tutarı, alıcının TC numarası ve telefon numarasını girin


4. Kendi IBAN numaranızı kaydedin


5. SMS ile referans numarası alacaksınız

ALICI İÇİN:

1. E-devlette alım işlemini açın ve SMS ile gelen referans numarasını girin


2. Bilgileri onaylayın


3. SMS'te bulunan Takasbank IBAN numarasına (TR92 ile başlıyor) araç satış tutarını, açıklama kısmına referans numarasını yazarak gönderin


4. Taşıt bedeli alıcı tarafından Takasbank'ın TR92 0013 2000 0000 0000 0580 97 no'lu hesabına gönderilir

ÖNEMLİ UYARILAR:

• Alış bedelinin yalnızca alıcının IBAN kodu ve hesabından gönderilmesi zorunludur, aksi halde bedel iade edilir


• Sisteme kayıt tarihini takip eden iş gününün mesai saati sonuna kadar noterden tescil işleminin gerçekleştiği bilgisinin alınmaması durumunda işlem otomatik olarak iptal edilir ve alış bedeli alıcının hesabına otomatik olarak iade edilir

2. ZİRAAT BANKASI Üzerinden

Ziraat Bankası müşterileri, kendi banka sistemlerini kullanarak güvenli ödeme işlemini gerçekleştirebilirler.

Ziraat Bankası Kullanım Adımları:

AYNI BANKA MÜŞTERİSİ İSE (Her İki Taraf Ziraat):

1. Banka mobil uygulamasına girin, ödemeler kısmından "Güvenli Alım Satım" sekmesine tıklayın


2. Satıcı "Yeni Satış Başlat" butonuna basarak plaka, satış tutarı, alıcının TC ve telefon numarasını girin


3. Alıcıya referans kodu SMS ile gelir, alıcı da aynı yerden alıcı kısmına girip referans kodunu girerek devam eder


4. Para havuza aktarılır ve satış vezneden geçene kadar güvende kalır, vezneden sonra para geçişi kendiliğinden maksimum 20 dakikada düşer

FARKLI BANKA MÜŞTERİLERİ İÇİN:

• Ziraat Bankası sistemi üzerinden de işlem başlatılabilir


• Alıcı kendi bankasından, Ziraat'ın belirttiği IBAN'a referans numarasını yazarak ödeme yapar

3. VAKIFBank Üzerinden

VakıfBank, en yaygın kullanılan güvenli ödeme platformlarından biridir.

VakıfBank Kullanım Adımları:

AYNI BANKA MÜŞTERİSİ İSE:

1. VakıfBank mobil veya internet bankacılığından "Güvenli Ödeme" menüsüne girin


2. Satıcı işlemi başlatır ve gerekli bilgileri girer


3. Alıcı SMS ile gelen referans kodu ile sisteme giriş yapar


4. Ödemeyi gerçekleştirir

FARKLI BANKA MÜŞTERİLERİ İÇİN:
VakıfBank veya FinansBank sistemini kullanarak, müşterisi olmasanız bile istediğiniz bankadaki hesabınıza ödeme alabilir, alıcı da istediği bankadan ödeme yapabilir.

ÖRNEK: Alıcının hesabı Denizbank'ta, satıcının hesabı Akbank'ta olsa bile, VakıfBank güvenli ödeme işlemini kullanarak işlem yapılabilir.

ÜCRETLENDİRME

Banka tarafından her bir işlem karşılığında satıcıya aktarılacak araç satış bedelinden mahsup edilmek suretiyle 2024 yılı için 135 TL alınmaktadır. Söz konusu ücretin 52.5 lirası işlem katılım payı olarak Türkiye Noterler Birliği'ne aktarılır.

ÖNEMLİ: Alıcı, gönderdiği tutara hizmet bedelini eklemelidir; aksi takdirde komisyon satış bedelinin içinden otomatik kesileceği için satıcıya eksik tutar ulaşır.

ÖRNEK: Satış bedeli 500.000 TL olan bir araç için alıcı bankasına EFT yaparken tutarı 500.194 TL olarak göndermelidir. Eğer sadece 500.000 TL gönderirse, aracı kuruluş bu tutarın içinden ücreti keseceğinden satıcının eline 499.806 TL geçer.

ÖZEL DURUMLAR

Kredili Satışlar

Kredili satış durumunda, kredi kuruluşları Noterler Birliği ile anlaşma yapmıştır. Satış tamamlandıktan sonra (devir işlemi olduktan sonra) kredi miktarı araç satıcısına aktarılır.

Kredi kullanarak yapıldıysa ödeme kredi evrakları, kredi kartı ile yapıldıysa fiş, çek varsa çeki notere sunmanız zorunludur.

Kapora ve Kısmi Ödemeler

Araç bedelini noterde daha düşük gösterecekseniz, noterde göstereceğiniz kısmını güvenli ödeme sistemi üzerinden, kalanını normal havale/EFT şeklinde yapabilirsiniz.

Örnek: Araç 1.100.000 TL ve 50.000 TL kapora gönderildiyse, güvenli ödeme ile 1.050.000 TL gönderileceği için satış bedelini de 1.050.000 TL yapmanız gerekmektedir.

Vekaletle Satış

Vekalet ile işlem yapacaksanız, Takasbank yöntemini kullanmanız daha sağlıklı olacaktır, seçeneklerde başkası adına satış-alış çıkıyor ancak mobil uygulamalarda olmayabiliyor.

Vekaletle araç satışı yaparken paranın vekilin hesabına gitmesi mümkün olmayan bir sistemdir. Her ne sebeple olursa olsun başkası adına işlem yaptığınızda satış bedelini istisnasız ruhsat sahibinin hesabına yatıran bir sistemdir.

Takas Durumları

Alıcı satıcı arasında bir para transferi olmayacağı durumlarda (örneğin kardeşinize devretmek istiyorsanız), bir kısmını "Güvenli Ödeme", kalan kısmını da senetli ödeme şeklinde bireysel satışlarda işlem ilerletilebiliyor.

UYARI: Bu tür durumlarda çok dikkatli olunmalı, kesinlikle tanımadığınız veya ticaretinizi sağlama almadığınız kişilerle bu yöntem uygulanmamalıdır.

SİSTEMİN AVANTAJLARI

1. Güvenlik: Nakit taşıma riskini ortadan kaldırır, sahte para kullanımını ve dolandırıcılık vakalarını önlemeyi amaçlar


2. Eş Zamanlı Transfer: Araç mülkiyeti ve para aynı anda el değiştirir


3. Hukuki Güvence: Noter kontrolünde gerçekleşir


4. İptal Kolaylığı: Satış işleminden cayılırsa sistem üzerinden yapılan başvuru iptal edilebilir ve alıcının yatırdığı tutar iade edilir

DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

1. Süre Sınırı: Takasbank 17:00'den sonra parayı güvenceye alıp para geçişi sağlamıyor ve satış ertesi güne kalıyor


2. Hafta Sonu: Hafta sonu Takasbank müşteri hizmetlerine ulaşılamaz


3. Limit Kontrolü: Havale-EFT işlemi olduğu için limitlerinizi ona göre güncellemeniz gerekir


4. IBAN Eşleşmesi: Araç alıcısı kim ise, kayıt kimin ve hangi IBAN'dan yapıldıysa paranın da o hesaptan gönderilmesi gerekir

KULLANILABILEN BANKALAR

En kolay VakıfBank ve Ziraat Bankası'nda işlem yapılıyor. Garanti kendi arasında, İş Bankası kendi arasında yapıyor. Farklı banka ise Takasbank kullanılabilir.

Akbank, Emlakbank, Enpara gibi bazı bankalarda sistem bulunmamaktadır.

Sisteme Dahil Bankalar:

• Ziraat Bankası


• VakıfBank


• Halkbank


• İş Bankası


• Garanti BBVA


• QNB Finansbank


• Yapı Kredi


• Albaraka Türk


• Kuveyt Türk


• Takasbank (tüm bankalar arası)

NOTER İŞLEMİNDE KONTROL

Satış için notere gidildiğinde öncelikle satışa engel bir durum olup olmadığı sorgulanır. Satışa engeli olmayan taşıt için Güvenli Ödeme Sistemi kaydı bulunup bulunmadığı kontrol edilir. Para aktarımı yapılmadıysa tescil gerçekleşmeden önce para aktarımının gerçekleşmesi beklenir.

Para aktarımı ile eş anlı olarak taşıt tescili yapılır. Para aktarımı doğrulanamaz ise satış işlemi kesilir.